[ Pobierz całość w formacie PDF ]
niu. Te dwa aspekty - historia i zbawienie - sÄ… widoczne
rodził" 0. Kudasiewicz). Ewangelie są jedynym, możli
w nauce Apostołów. Apostołowie są pierwszoplanowo
wym do napisania życiorysem Jezusa" (M. - J. Lagrange
świadkami tego wszystkiego, co Jezus uczynił w krainie żydo
- J. Kudasiewicz).
wskiej i w Jerozolimie (Dz 10, 34-43; 2, 22-23). Przy tym jed
W ramach oryginalnego i jedynego gatunku literac
nak są bardziej świadkami tego, co przykazał im Zmartwy
kiego, jakim są Ewangelie, znajduje się wiele drugorzęd
chwstały Pan: On sam rozkazał ogłosić ludowi i dać świadectwo,
nych form literackich:
że Bóg ustanowił Go sędzią żywych i umarłych (Dz 10, 42).
- Zwiastowanie narodzenia Jana [Ak 1, 5-25) i Jezusa
Ewangeliści nie piszą historii we współczesnym rozumie
(Ak 1, 26, 38; gatunek enuncjacyjny od łacińskiego słowa
niu, nie odpowiadają bowiem ściśle na pytanie kiedy"
anuntio - zwiastujÄ™, wzorowany na opisie zwiastowania
i gdzie" (co stanowi oczy historii, L. Mc Kensie). Ale
żonie Manoacha narodzenie syna Samsona (Sdz 13, 1-14].
dbają o ramy historyczne Jezusa ziemskiego. Określają
- Opowiadanie o mędrcach (Mt 2, 1-16), w którym
czasowo Jego narodzenie i mękę, lokalnie całe życie
ewangelista mówi o powołaniu do wiary pogan. Ci uznają
i działalność w Palestynie. Idzie tutaj o biblijne rozumie-
95
94
w Jezusie Boga-Zbawiciela, uosobioną Mądrość, przed któ - przysłowie mądrościowe: Tylko w swojej ojczyznie,
wśród swoich krewnych i w swoim domu może być prorok tak
rą padają na kolana, a z wdzięczności za powołanie do
lekceważony (por. Mk 6, 4; Mt 13, 57; Ak 4, 24)
wiary składają dary.
- legiony (pojedyncze i krótkie wypowiedzi Jezusa) przy
- Katecheza chrzcielna o narodzeniu z wysoka",
brane w apodyktycznÄ… formÄ™ prawnÄ… (Nie dawajcie psom z te
z wody i Ducha Zwiętego (J 3, 1-12).
go, co święte, i nie rzucajcie swych pereł przed świnie, Mt 7, 6)
- Opis cudu, uzdrowienie trędowatego (Ak 5, 12-14).
lub w formę kazuistyczną (Kto oddala żonę swoją, a bierze in
W katechezie znamienne jest to, że Jezus wychodzi do czło
ną, popełnia cudzołóstwo względem niej, Mk 10, 11)
wieka. W opisie cudu słaby człowiek przychodzi z prośbą
- przypowieści, rozwinięte porównania niezależne od
do Jezusa.
kontekstu, ilustrujące prawdę religijną (przypowieści
- Hymn: Magnificat i Benedictus (Ak 1, 46-55; 1, 60-80;
o Królestwie: siewca (Mt 13, 1-9), ziarno (Mt 13, 24. 30),
por. Ak 2, 29-32 - kantyk Symeona).
gorczyca i zaczyn (Mt 13, 31-33), skarb i perła (Mt 13,
- Pieśń o Logosie (J 1, 1-14).
44-46), sieć (Mt 13, 47-50)
- Zwiadectwo Jana Chrzciciela o Jezusie (J 1, 29-34).
- alegoria o krzewie winnym, stanowiÄ…ca biblijny ob
- Modlitwa, O/cze nasz w niebiosach (Mt 6, 9-13; por.
raz o nadprzyrodzonej jedności Chrystusa-Głowy z Jego
Ak 11, 2-4)
Mistycznym Ciałem, tzn. Kościołem (J 15, 1-11)
- Egzorcyzm, uzdrowienie opętanego (Mk 1, 23-28).
- makaryzmy, od greckiego makarios - szczęśliwy,
- Kontrowersja (spór) o zwyczaje rabinackie (Mt 15, 1-8).
zwane błogosławieństwami (nazwa utrwalona przez Jaku
- Genealogia (rodowód), sztuczna forma literacka ba Wujka, por. Mt 5, 1-12; Ak 6, 20-23)
o celu wybitnie religijnym, całkowicie różna od drzewa
- biada, antyteza do błogosławieństw, w formie
genealogicznego" spotykanego u dziejopisarzy (Mt 1, 1-16; ostrzeżenia i zapowiedzi kary (por. Ak 6, 24-26; por.
H. Zimmermann).
Ak 3, 23-38).
- Tradycja ludowa, typ opowiadanej historii", przej Bogate i piękne są gatunki literackie w Ewangeliach.
mowanej z historii, zachowywanej i przekazywanej przez Ciekawa jest w tym przedmiocie uwaga Orygenesa:
lud w starożytności na Bliskim Wschodzie (dwa opowia Skarb ten nosimy w glinianych naczyniach, aby się oka
zało, że z Boga pochodzi ta moc przemożna, a nie z nas (2
dania o śmierci Judasza Mt 27, 3-5; Dz 1, 16-19).
Kor 4, 7).
- reminiscencje (wspomnienia) rodzinne, do których
Gliniane naczynia" to prosty i pogardzany u Greków
należą relacje o dzieciństwie Jezusa zawarte w relacjach
styl Pisma, jakkolwiek w nim okazała się prawdziwie
Mateusza i Aukasza.
przemożna moc" Boża, bo tajemnice prawdy i moc nauki
- Uzewnętrznienie przeżyć - doświadczeń wewnętrz
zdołały dotrzeć (...) aż po krańce ziemi i zdobyć dla nauki
nych podczas kuszenia Jezusa (por. Mt 4, 1-11; Ak 4, 1-13;
Chrystusowej nie tylko głupich w rozumieniu tego świata,
D. Stanley zalicza do tego gatunku zwiastowanie Maryi
ale niekiedy i mądrych tego świata" (Orygenes, Filokalia IV,
(Ak 1, 26-38) i Zachariaszowi (Ak 1, 11-22).
2, tł. K. Augustyniak).
- Zapowiedzi prorockie, rozpoczynające się na modłę
starotestamentową nie bój się" (por. Ak 12, 32-34).
96
97
Kontekst logiczny jest powszechnie uznaną regułą in
PYTANIA RADIOSAUCHACZY
terpretacji. Bez tej reguły interpretacja byłaby poprawna
gramatycznie, a fałszywa logicznie, w konsekwencji błęd
Modlitwa Pańska (Ojcze nasz) kończyła się zawsze i obecnie
na teologicznie. Podziały i sekty nie powstały z miłości"
odmawianą prośbą: nie wódz nas na pokuszenie (Mt 6, 13).
[ Pobierz całość w formacie PDF ]