[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Pytamy następnie, jakie w tym schemacie rozumowania, znaczenie stanów lub sygnałów
zostało zaprojektowane, zupełnie jak byśmy pytali o to podmiot świadomy, mający swe
własne przekonania mogące powodować błędność interpretacji w przypisywaniu treści. Błędy
takie zachodzą w naturalnych artefaktach, czyli w organizmach ludzkich. Problemem jest
tutaj wyposażenie biologicznej wersji automatu w zasadę umożliwiającą dokonywanie
subtelnych rozróżnień w znaczeniach. Zasada taka powinna zostać wskazana bez sztucznego
powodowania inflacji funkcji naturalnych organizmów i jednocześnie bez stosowania zbyt
deflacyjnej reguły rozkładającej wszystkie znaczenia funkcjonalne na czyste znaczenia
naturalne nie dopuszczające błędnego reprezentowania.
Rozważyć można zmylenie systemu percepcyjnego żaby, przez wprowadzenie w jej pole
widzenia niewielkiego przedmiotu imitującego muchę. Jeżeli interpretować będziemy sygnał
biegnący z oka żaby jako mówiący, że widziana jest mucha, to do systemu percepcyjnego
żaby błędną informację wprowadzać będzie oko. Jeżeli jednak zinterpretujemy ten sygnał
jako pewną ciemną plamkę przesuwającą się po siatkówce, to oko wprowadzi informacje
prawdziwą, a błąd powstanie w części mózgu, do której sygnał dociera pózniej. Możemy
zminimalizować nasze interpretacje i wtedy żaba nigdy nie popełni błędu. Rozpoznawanie
14
Tamże, s. 301.
http://kognitywistyka.prv.pl
14
P. CZARNECKI, Koncepcja umysłu w filozofii Daniela C. Dennetta
15
zawsze dokonywane będzie na poziomie znaczenia naturalnego, do którego doprowadzi nas
interpretacja deflacyjna.
Dretske zastanawiał się, czy typy zdarzeń nie są z reguły wyposażane w zbyt dużą porcję
znaczenia. Dennett proponuje zmniejszenie tej porcji znaczenia poprzez poddanie funkcji
naturalnej pewnej inflacji. Podany zostaje przykład odpowiedzi na pytanie: Dlaczego tak
wiele stworzeń wyposażonych jest w zdolność wykrywania symetrii względem osi
pionowej?"15 Opis deflacyjny sprowadza odpowiedz do stwierdzenia odpowiedniego wzoru
na siatkówce oka, co nie daje jednak odpowiedzi na pytanie, dlaczego wyczulenie na ten
rodzaj symetrii jest tak istotne.
Zanim powstało wiele artefaktów przejawiających symetrię wokół osi pionowej, w świecie
symetrię taką przejawiało zwierzę widziane od przodu. Tym, co mówi symetria pionowa, jest
więc: Ktoś na ciebie patrzy! Jest to istotna informacja, by rozpoznać zagrożenie w postaci
drapieżnika. Zwierzę może również znalezć się na wprost innego przedstawiciela swojego
gatunku i potrzeba wtedy większej czułości przekaznika informacji. Należy odróżnić impuls
identyfikowany z zagrożeniem od impulsu oznaczającego spotkanie w celach pokojowych.
Treść takiego przekazu i jej przypisanie to, nie tylko zagadnienie nauk biologicznych, ale i,
szeroko pojętej, filozoficznej teorii znaczenia.
W Machines and the Mental Dretske głosi, że podstawowa różnica pomiędzy człowiekiem a
komputerem polega na tym, że komputery przekazują informacje i dokonują na nich
różnorodnych operacji, przy użyciu określonych symboli, ale nie mają dostępu do znaczenia
tych symboli, do rzeczy, które są przez nie reprezentowane16. Sugeruje to, że Dretske łączy
dwie rzeczy: coś ma jakieś znaczenie dla danego organizmu lub systemu oraz ten organizm
lub system jest zdolny to rozpoznać w swoim wnętrzu. Nie musi to jednak być znaczenie
naturalne. Pominięcie go przenosi zagadnienie na grunt znaczeń poszczególnych funkcji,
które, jeśli rozważane są osobno, nie mówią nic o celach i intencjach całego systemu lub
organizmu.
Pokazana zostaje w ten sposób możliwość niezależności rozważanego znaczenia od celów i
intencji człowieka jako systemu i organizmu. Pominięta jest jednak zależność znaczenia od
celów i intencji natury, które są, zdaniem Dennetta, istotne, gdyż przyjęcie ich pozwala
pominąć znaczenia wewnętrzne. Prowadzi to do konkluzji mówiącej o niezdeterminowaniu
[ Pobierz całość w formacie PDF ]